DNA voor beginners: gebruikte woorden uitgelegd
De moed zakt je al snel in de schoenen als je een poosje mee leest met bijvoorbeeld een facebook groep over DNA en/of genetische genealogie. Als je een DNA test hebt gedaan en je bekijkt voor de eerste keer de uitslag dan zakt de moed, als dat zou kunnen, nog dieper. Waardoor dit komt is niet zo moeilijk: er worden allerlei woorden gebruikt waar je waarschijnlijk nog nooit van hebt gehoord en je weet al helemaal niet wat ze betekenen. Hierdoor lijkt alsof iedereen weet waar ze over praten behalve jij.
In onderstaande lijst worden de meest gebruikte termen kort uitgelegd. Hiermee zul je niet alleen veel beter begrijpen wat er bedoeld wordt in de facebook groepen, je begrijpt ook je eigen DNA resultaten beter.
Denk je dat er nog één of meerdere woorden ontbreken, stuur dan even een berichtje via het contact formulier en dan zet ik het erbij.
CHROMOSOOM
Je chromosomen vormen samen je DNA en zitten in alle cellen in je lichaam. In een cel zitten 46 chromosomen. Van iedere ouder krijg je 22 chromosomen en een geslachts chromosoom. Het geslachtshormoon van mannen is XY en van vrouwen XX.
Door chromosomen (DNA) van twee of meer personen te vergelijken kun je er achter komen of deze personen een voorouder delen en dus familie van elkaar zijn.
CHROMOSOOM BROWSER
Een grafische weergave waarmee je kunt zien welke matches DNA met elkaar delen.
AUTOSOMAAL DNA
Autosomaal DNA (soms afgekort tot atDNA) krijg je van je beide ouders en kan je helpen om 4-6 generaties terug je voorouders te vinden. Dit is de meest gebruikte soort DNA test.
Y DNA
Het Y Chromosoom wordt alleen overgedragen van vader op zoon.
MT-DNA
Mt-DNA is de afkorting voor mitochondriaal DNA. Dit wordt door de moeder overgedragen aan zowel de zonen als de dochters. Alleen dochters geven dit door aan hun kinderen.
CENTIMORGAN
Een centimorgan (cM) is een eenheid net als centimeter en het geeft aan hoeveel van jou DNA hetzelfde is als dat van iemand die met jou een voorouder deelt. Hoe minder centimorgan je deelt met iemand, hoe meer generaties je terug moet om een gezamenlijke voorouder te vinden.
DNA SEGMENT
Een gedeelte van het DNA dat bij twee of meer personen hetzelfde is.
DNA MATCH
Twee personen van wie een gedeelte van het DNA gelijk is. Deze twee personen delen een voorouder. Hoe groot het gedeelte is wordt aangegeven in centiMorgan (cM) en het aantal segmenten.
BMM
Best Mystery Match, dit is de match die het meeste DNA met je deelt maar waarvan je niet weet op welke manier je familie van elkaar bent.
KNOWN MATCH
Een match waarvan je weet op welke manier (via welke voorouder) jullie familie van elkaar zijn.
MRCA
Most Recent Common Ancestor. De meest recente voorouder die jij en een match delen.
SHARED DNA
De hoeveelheid DNA die gelijkt is tussen twee personen.
PEDIGREE COLLAPSE
Als een voorouder meerdere keren voorkomt in je stamboom, Bijvoorbeeld als een neef met een nicht trouwt.
NPE
Non Paternity Event of Non Parent Expected. Deze afkorting wordt gebruikt als blijkt dat een voorouder (vaak de vader of grootvader) niet de biologische voorouder is.
BM
Birth mother. De biologische moeder.
BF
Birth father. De biologische vader.